Ελλάδα + Περιβάλλον: Πράσινη Επανάσταση

Κατερίνα Ανδρικοπούλου Σακοράφα • June 2, 2021

Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και την δυνατότητα παρέμβασης μου στην εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ «Ελλάδα + Περιβάλλον».

Η κλιματική κρίση αφορά τους πάντες και πάντα!

Ας κάνουμε ένα υποθετικό ταξίδι στο μέλλον. Είναι 2033 και βγαίνουν αληθινοί οι φόβοι κάποιων επιστημόνων, το παγοκάλυμα της Δυτικής Ανταρκτικής καταρρέει ξαφνικά μέσα σε λίγους μήνες. Η θάλασσα αρχίζει να ανεβαίνει σταθερά με ρυθμό 5 εκατοστών τον μήνα και βρισκόμαστε μπροστά στην προοπτική μέσα σε 4 χρόνια να έχουν εξαφανιστεί πάρα πολλές περιοχές της χώρας μας, εξαιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά περίπου δυόμιση μέτρα! Ας βάλουμε άλλη μια παράμετρο σε αυτό το δυσοίωνο σενάριο, λίγους μήνες πριν είχε εκλογές και η κυβέρνηση που εκλέχθηκε είναι κάτι αντίστοιχο με την σημερινή, οπότε πλέον μιλάμε για θρίλερ με τα όλα του!


Τα κατευθυνόμενα ΜΜΕ του τότε καθησυχάζουν τους πολίτες, κρύβουν την έκταση του φαινομένου και των επιπτώσεων, στημένες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν είναι και τόσο κακή η κατάσταση, η κυβέρνηση μιλά για ατομική ευθύνη πχ των κατοίκων του Ναυπλίου, αυτοί φταίνε που η πόλη τους είναι χτισμένη δίπλα στην θάλασσα κλπ. Αντί να πάρει άμεσα μέτρα αυτή η υποθετική κυβέρνηση του τότε συμπεριφέρεται όπως η σημερινή με την αντιμετώπιση της πανδημίας, αφήνει σχεδόν τα πάντα στην τύχη τους. 


Ποιοι θα πληγούν περισσότερο από αυτήν την υποθετική εξέλιξη? Θυμίζω, άνοδος της στάθμης της θάλασσας δυόμιση περίπου μέτρα μέσα σε 4 χρόνια. Θα πληγούν οι κάτοικοι δεκάδων πόλεων, οικισμών κλπ, συνολικά πολλές εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας. Αυτοί που θα πληγούν περισσότερο όμως είναι οι οικονομικά ασθενέστεροι γιατί δεν θα έχουν την δυνατότητα να αντιδράσουν, δηλαδή να πληρώσουν το τίμημα που θα χρειαστεί για την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες. Όπως λέει κι ο λαός μας, όπου φτωχός κι η μοίρα του.


Ξαναγυρίζοντας στο σήμερα θα δώσω δύο αληθινά, και όχι υποθετικά, παραδείγματα για τις επιπτώσεις της φτώχειας σε άνθρωπο ΚΑΙ περιβάλλον.


Στην έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP-UNITED NATIONS ENVIRONMENTAL PROGRAM) του 2013 με τίτλο «Αϊτή-Δομινικανή Δημοκρατία: Περιβαλλοντικές προκλήσεις στην συνοριακή ζώνη» υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα φωτογραφία από ένα σημείο των συνόρων. 

Στην πλευρά της Αϊτής υπάρχει γυμνό αποψιλωμένο έδαφος και στην πλευρά της Δομινικανής Δημοκρατίας δάσος και βλάστηση. Αυτή η εικόνα συνδέει την υποβάθμιση του περιβάλλοντος με την φτώχεια.


Η έκθεση καταλήγει σε αυτό το συμπέρασμα όπου το λέει ξεκάθαρα και το υποστηρίζει με πληθώρα στοιχείων που καταγράφει.


Πάμε τώρα στην Ελλάδα. Θυμόμαστε την αιθαλομίχλη που κάλυπτε τους χειμώνες 2011-16 τις πόλεις μας? Έχοντας φτωχοποιηθεί, οι πολίτες άναβαν μαζικά τζάκια και ξυλόσομπες, καθότι αδυνατούσαν να πληρώσουν το κόστος των κεντρικών θερμάνσεων. Τότε λοιπόν μπήκε στο λεξιλόγιο μας η ενεργειακή φτώχεια, Διάφοροι άρχισαν να προτείνουν την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών ως λύση, στοχεύοντας στην ανακούφιση των ενεργειακών αναγκών των πολιτών και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Καλή ιδέα και πολλά υποσχόμενη. 


Όμως η ενεργειακή φτώχεια είναι πάνω απ’ όλα φτώχεια. Προέκυψε από την φτωχοποίηση των πολιτών λόγω των μέτρων λιτότητας το διάστημα 2010-15. 

Όμως η λιτότητα δημιούργησε και άλλα είδη φτώχειας: τηλεπικοινωνιακή, εκπαιδευτική, τροφική, μετακίνησης, ένδυσης-υπόδησης, ύδρευσης, περίθαλψης κλπ.


Κοιτώντας την μεγαλύτερη εικόνα όπως αυτή προκύπτει από στοιχεία μεγάλων οργανισμών, ΟΟΣΑ, ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, Eurostat, ΟΗΕ κλπ είναι φανερή η συσχέτιση οικονομικής κατάστασης και κατάστασης του περιβάλλοντος. Όσο πιο φτωχοί είναι οι πολίτες μιας χώρας, με μονάδα μέτρησης, ακόμη και αυτό το ατελές μέτρο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, τόσο χειρότεροι είναι οι περιβαλλοντικοί δείκτες της χώρας τους, και βεβαίως ισχύει και το αντίθετο! 


Δεν είναι μόνο η κατασπατάληση πόρων που επισημαίνουν η Ναόμι Κλάιν, ο Τομά Πικετί αλλά και πολλοί άλλοι, που οφείλεται στο κυνήγι των ατελείωτων υπερκερδών, που καταστρέφουν το περιβάλλον και τον άνθρωπο, είναι και το αποτέλεσμα, ειδικά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, δηλαδή η φτώχεια, που ευθύνεται για την υποβάθμιση και καταστροφή του περιβάλλοντος, και κατά συνέπεια την κλιματική κρίση.  


Άρα λοιπόν για να έχει νόημα και αποτέλεσμα ο οποιοσδήποτε κλιματικός νόμος θα πρέπει να αντιμετωπίζει και αυτά τα δυο, κατασπατάληση πόρων και φτώχεια. Η απανθρακοποίηση της οικονομίας που είναι προφανώς ο κύριος πυλώνας ενός κλιματικού νόμου δεν αρκεί για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. 

Πως θα συμμετέχουν, άλλα και θα αποδεχθούν οι πολίτες τα μέτρα ενός κλιματικού νόμου και τις πολλές αλλαγές που αυτός θα επιφέρει, εάν έχουν να παλέψουν με την καθημερινότητα? 

Έχουμε την εντύπωση ότι οι πολίτες θα ενδιαφερθούν για πχ το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της χώρας, μια πολύ σοβαρή κίνηση απανθρακοποίησης, όταν όντας φτωχοί είναι αποκλεισμένοι από στοιχειώδη αγαθά, υλικά και άυλα? Όταν κάποιος θα πληρώνεται με ρεπό και δεν θα μπορεί να ταΐσει την οικογένεια του έχουμε την εντύπωση ότι θα ενδιαφερθεί για οτιδήποτε άλλο? Προφανώς όχι! 


Άρα λοιπόν ο κλιματικός νόμος εξ ορισμού, θα πρέπει να περιέχει ουσιαστικά μέτρα και μέριμνες για την αντιμετώπιση της φτώχειας και της κατασπατάλησης πόρων εις βάρος των πολλών, δηλαδή της κοινωνίας. 


Εάν δεν συμπεριληφθούν αυτά ο κλιματικός νόμος θα καταλήξει σαν το Green Deal της ΕΕ, ένα mega-project με τελικούς αποδέκτες 20-30-40 μεγαλοεταιρείες, και που θα συμβάλλει στο μεγάλωμα των ανισοτήτων μεταξύ λίγων και πολλών, μεγάλων και μικρών, γνωρίζοντων και μη γνωρίζοντων, Βορρά και Νότου. 


Με άλλα λόγια ο κλιματικός νόμος πρέπει να εμπεριέχει ένα Κοινωνικό Green Deal που μέσω Οικονομικής, Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής Ισότητας, Δικαιοσύνης και Ολοκλήρωσης που σήμερα δεν υπάρχουν, θα κάνει τους πολίτες κοινωνούς στα απαιτούμενα μέτρα για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης.  


January 17, 2024
Η κλιματική κρίση αποδεδειγμένα νέα πηγή ακρίβειας με μόνιμο χαρακτήρα Συνάντηση Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ και Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος Παρά την πτώση του πληθωρισμού η ακρ ίβεια και ειδικά αυτή τον τροφίμων συνεχίζει να αποτελεί μείζον πρόβλημα που ταλαιπωρεί τα ελληνικά νοικοκυριά, τα οποία «ξεμένουν» στα μισά του μήνα. Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ, έχοντας ψηλά στην ατζέντα τους το θέμα αυτό, αλλά και στο πλαίσιο συναντήσεων τους με όλους τους κοινωνικούς εταίρους, πραγματοποίησαν συνάντηση με την σχετικά νεοσύστατη ‘Ενωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας (Ε.Σ.Ε.), που καλύπτει ένα σημαντικό κενό που υπήρχε προ της δημιουργίας της, αυτό του να αποτελεί τον επίσημο θεσμικό φορέα του Λιανεμπορίου Τροφίμων. Τους Οικολόγους ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ εκπροσώπησε η Συμπρόεδρος κα Κατερίνα Ανδρικοπούλου Σακοράφα, ενώ την Ε.Σ.Ε. ο Πρόεδρος της Ένωσης κος Αριστοτέλης Παντελιάδης και ο Γενικός Διευθυντής αυτής, κος Απόστολος Πεταλάς. Ένα ντόμινο γεγονότων όπως η πανδημία, ο πόλεμος Ρωσίας - Ουκρανίας και οι συνέπειες αυτού όπως η ενεργειακή ακρίβεια και η ακρίβεια στα σιτηρά εκτόξευσαν τις τιμές. Και πάνω που όλοι πίστευαν στην έλευση μιας αποκλιμάκωσης, μια νέα σκληρή πραγματικότητα εκτόξευσε εκ νέου τις τιμές, αυτή της κλιματικής κρίσης, γεγονός το οποίο αναγνωρίζουν αμφότεροι η ΕΣΕ και οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ και μάλιστα με προβλέψεις ότι δυστυχώς η κατάσταση θα χειροτερέψει. Οι καταστροφικές πλημμύρες και οι πυρκαγιές, οι μεγάλες περίοδοι ξηρασίας, αλλά και οι ραγδαίες αλλαγές στο κλίμα κατάστρεψαν παραγωγές και άλλαξαν άρδην τα δεδομένα, με τους παραγωγούς, αλλά και το σύνολο της αγοράς πλέον να κινούνται σε «αχαρτογράφητα νερά». Αν αυτά συνδυαστούν, με τα γεγονός ότι δεν υπήρξε ουσιαστική πρόληψη και η ανάλογη προετοιμασία για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, παρά τις συνέχεις εκκλήσεις επιστημόνων και ειδικών, αλλά και με την ελληνική αγορά να μην είναι επαρκώς θωρακισμένη τόσο απέναντι σε φαινόμενα κερδοσκοπίας, όσο και στον χρηματιστηριακό τρόπο που λειτουργεί πια σε διεθνές επίπεδο, η ακρίβεια συνεχίζει την ανοδική της πορεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση του λαδιού, με την καταστροφή της παραγωγής στην Ισπανία να συμπαρασύρει τις τιμές και στην Ελλάδα, και μάλιστα σε ύψη που δεν είχαμε δει ποτέ. Απαιτείται επανασχεδιασμός, προσαρμογή στα δύσκολα νέα κλιματικά δεδομένα με άμεση συμβολή από την πολιτεία και από πλήθος φορέων για την εκπαίδευση και την έμπρακτη στήριξη παραγωγών και λοιπών εμπλεκομένων. Ο κος Παντελιάδης τόνισε ότι πλέον τα ελληνικά super markets εδώ και 3,5 χρόνια έχουν νομικά θεσμοθετημένο και πολύ συγκεκριμένο περιθώριο κέρδους και κατόπιν και αυστηρών προστίμων που υποβλήθηκαν σε περιπτώσεις απόκλισης, πλέον το σύνολο του κλάδου είναι πλήρως εναρμονισμένο σε αυτά τα δεδομένα. Παρά ταύτα, στην εφοδιαστική αλυσίδα, ακόμα υπάρχουν παθογένειες οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν. Όλοι αναγνωρίζουν ότι οι διαφορές της τιμής απ’ τον παραγωγό έως το ράφι κατά περιπτώσεις είναι τεράστιες και ακόμα κι αν κάποιες φορές σε ένα βαθμό αυτό είναι δικαιολογημένο, το υπάρχον ελεγκτικό πλαίσιο συνεχίζει να είναι ανεπαρκές. Η κα Ανδρικοπούλου Σακοράφα, εμμένοντας στο θέμα της ακρίβειας, αναφέρθηκε και στις ευπαθείς ομάδες και για τυχόν έξτρα μέτρα στήριξης που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ανακούφιση τους. Δήλωσε χαρακτηριστικά ότι: «Με βάση τα δεδομένα που μας έδωσε η Ε.Σ.Ε., αλλά και συνυπολογίζοντας όλα τα δεδομένα της αγοράς, τις τελευταίες εξελίξεις και την κλιματική κρίση, γίνεται ακόμα πιο προφανές ότι απαιτείται ολιστική αντιμετώπιση κεντρικά από την κυβέρνηση, η οποία θα πρέπει να επικεντρωθεί στην δημιουργία ενός επαρκούς ελεγκτικού πλαισίου σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα και όχι μόνο στο ράφι και να θεσμοθετήσει λύσεις όχι μόνο έκτακτες, αλλά και μόνιμες που θα θωρακίζουν τον Έλληνα πολίτη από διακυμάνσεις σε προϊόντα και ιδιαίτερα αυτά της πρώτης ανάγκης. Έχουμε πολλάκις επισημάνει ότι ο ΦΠΑ θα πρέπει να έχει περισσότερες κατηγορίες και μεγαλύτερη διαβάθμιση, με ακόμα χαμηλότερη κλίμακα για τα είδη πρώτης ανάγκης. Το κράτος οφείλει να βάλει ουσιαστικά “πλάτη”, καθώς δεν είναι δυνατόν να επαφιόμαστε για την αντιμετώπιση της ακρίβειας σε εκπτώσεις και μέτρα μόνο από τους εμπόρους, όταν μάλιστα πολλά από τα μέτρα που αφορούν το “ράφι”, όπως μας επεσήμανε και η Ε.Σ.Ε., αυξάνουν τα διαχειριστικά κόστη των επιχειρήσεων, μην αφήνοντας περιθώρια για επιπλέον μειώσεις, ενώ γενικότερα θα πρέπει να διερευνηθούν τρόποι μείωσης για όλα τα γραφειοκρατικά κόστη που επωμίζεται το λιανεμπόριο.». Ο Γενικός Διευθυντής της Ε.Σ.Ε. κος Απόστολος Πεταλάς δήλωσε χαρακτηριστικά: «Το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων και καταναλωτικών προϊόντων και ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες αλυσίδες του κλάδου έχουν την ευθύνη αλλά και την υποχρέωση να αγωνίζονται συνεχώς με διαφάνεια, μέσα σε ένα έντονα πληθωριστικό περιβάλλον με προβλήματα στην διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα , να βρίσκουν τις καλύτερες δυνατές λύσεις και επιλογές για τον καταναλωτή τόσο για την επάρκεια των προϊόντων όσο και τις ανεκτικότερες δυνατές τιμές. Παράλληλα οφείλουν, μαζί με την Ένωση Σούπερ-Μάρκετ Ελλάδας (ΕΣΕ) , να επικοινωνούν στους καταναλωτές, τη δημόσια διοίκηση αλλά και τους θεσμικούς φορείς, περιλαμβανομένων των νόμιμων πολιτικών κομμάτων, τις προσπάθειές τους αυτές και τον αντίκτυπο αυτής της προσπάθειας στα οικονομικά τους μεγέθη.» Στην συνάντηση επίσης συζητήθηκαν και άλλα θέματα που αφορούν το λιανεμπόριο όπως η έλλειψη προσωπικού που αντιμετωπίζουν τα super market με το πρόβλημα να είναι εντονότερο σε νησιωτικές περιοχές. Η σύνδεση των τοπικών παραγωγών – συνεταιρισμών και η πώληση των προϊόντων τους στα super markets, είναι επίσης ένα θέμα το οποίο συζητήθηκε και παρά την προσπάθεια που γίνεται, υπάρχουν προβλήματα που κρατάνε πίσω την ανάπτυξη της συνεργασίας όπως μεταξύ άλλων η έλλειψη εκπαίδευσης, η μη σταθερή ποιότητα, οι υψηλότερες τιμές σε σχέση με τα brands ιδιωτικής ή άλλης ετικέτας που έχουν αυξημένες πωλήσεις και πιο προσιτή τιμή. Επίσης έγινε μια ανοικτή συζήτηση για την επόμενη μέρα του τρόπου λειτουργίας των super market προς ένα ακόμα πιο βιώσιμο τρόπο και τις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, τόσο νομοθετικά όσο και λειτουργικά, καθώς τα super market υπόκεινται σε αυστηρούς υγειονομικούς κανόνες και οι μεταβλητές που πρέπει να υπολογιστούν σε κάθε αλλαγή που αφορά την συσκευασία των προϊόντων και τις εναλλακτικές της με πιο βιώσιμες λύσεις είναι πολλές και φυσικά συνδέονται όχι μόνο με τους εθνικούς, αλλά και με τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς.  Η κα Ανδρικοπούλου Σακοράφα δήλωσε: «Ο Ε.Σ.Ε. από το Μάιο του 2023 που ιδρύθηκε και έως σήμερα έχει ήδη δείξει δείγματα γραφής ότι αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό εταίρο, πόσο μάλιστα σε μια εποχή ιδιαίτερης ακρίβειας, κλιματικής κρίσης και συνεχών αλλαγών στην ευρύτερη αγορά. Η συμβολή του κρίνεται απαραίτητη σε διαβουλεύσεις για μεταρρυθμίσεις που μπορούν να λειτουργήσουν προς όφελος των πολιτών και της βιωσιμότητας.» Αμφότερες πλευρές συμφώνησαν να κρατήσουν ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας.
January 15, 2024
Συνάντηση Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ και «Ανοιχτής Πόλης» Συνάντηση με τον επικεφαλής της παράταξης «Ανοιχτή Πόλη», κο Κώστα Ζαχαριάδη πραγματοποίησε η Συμπρόεδρος των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ κα Κατερίνα Ανδρικοπούλου Σακοράφα. Με το πέρας της συνάντησης δήλωσε: «Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ για μια ακόμα φορά έχουμε τη χαρά να συναντιόμαστε με τον κο Κώστα Ζαχαριάδη, ανταλλάσοντας απόψεις για ο οποίος από τη θέση του δημοτικού συμβούλου, πολύ ενεργά και με συνέπεια συνεχίζει να δίνει τις μάχες για τη βελτίωση τη ζωής των δημοτών της Αθήνας. Με το κο Ζαχαριάδη, έχουμε και παλαιότερα επισημάνει τις κοινές μας θέσεις και την ανάγκη για βαθιές τομές που θα στοχεύουν σε ένα πλήθος στόχων όπως: Εξοικονόμηση δημόσιου χρήματος, εξορθολογισμό των δημοτικών τελών, θωράκιση από την επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ανάπτυξη πράσινου και αδόμητου χώρου, προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, άμεση και ουσιαστική συμβολή στην επίλυση της ακρίβειας της στέγασης όχι με επέκταση του αστικού ιστού, αλλά με καλύτερη εκμετάλλευση των υπαρχόντων δομών και κτιρίων, επαναφορά χρήσης του κέντρου από υπέρμετρα τουριστική σε ισόρροπη με βιώσιμη συνύπαρξη μεταξύ δημοτών και τουριστών, ουσιαστική επίλυση προβλημάτων κάθε είδους ρύπανσης (απορριμμάτων, ηχορύπανσης, κλπ) που επιβαρύνουν την σωματική και ψυχική υγεία των δημοτών, δημιουργία υποδομών για την καλύτερη διαχείριση των ομβρίων υδάτων και εκμετάλλευση τους για χώρους πρασίνου για την θωράκιση από τα κύματα καύσωνα και το φαινόμενο της αστικής νησίδας κ.α.» Ο κος Ζαχαριάδης με τη σειρά του δήλωσε: «Η συμπόρευση και η συνάντησή μας με τους Οικολόγους Πράσινους έχει και βάθος χρόνου και βάθος περιεχομένου. Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο η συνάντηση των δυνάμεων της Αριστεράς, της Κεντροαριστεράς και της Οικολογίας σε επίπεδο κοινωνικών κινημάτων αλλά και εφαρμοσμένων πολιτικών είναι μονόδρομος για να ηττηθούν οι συντηρητικές πολιτικές και μπει φρένο στην άνοδο της ακροδεξιάς.  Οι Οικολόγοι Πράσινοι μας τίμησαν ως Ανοιχτή Πόλη με τη στήριξή τους στον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών και όλοι μαζί στηρίξαμε τον συνδυασμό Αθήνα ΤΩΡΑ και τον Χάρη Δούκα στον δεύτερο γύρο για να γίνει η μεγάλη ανατροπή στο Δήμο Αθηναίων. Την 1η Ιανουαρίου 2024 ξεκινά η θητεία του νέου Δημοτικού Συμβουλίου. Θα τιμήσουμε την ψήφο των συμπολιτών μας και την συνεργασία μας με τους Οικολόγους Πράσινους και άλλες συλλογικότητες βάζοντας στο επίκεντρο των παρεμβάσεών μας και του δημόσιου λόγου μας τα ζητήματα του περιβάλλοντος, της οικολογίας, της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας της πόλης, των παρεμβάσεων ενάντια στην κλιματική αλλαγή.»
More Posts